تفاوت بین کلید های MCB و MCCB و ELCB و RCCB و ویژگی های آن ها
قطع کننده مدار الکتریکی یک نوع وسیله سوئیچینگ است که می تواند به طور خودکار و هم چنین دستی برای کنترل و محافظت از سیستم قدرت الکتریکی فعال شود. از آنجا که سیستم برق فعلی با جریان های وسیعی سر و کار دارد باید توجه ویژه ای به طراحی قطع کننده های مدار صورت گیرد تا قوس الکتریکی ایجاد شده در طول فرآیند قطع مدار به طور ایمن قطع شود. این تعریف کلی کلیدهای قطع کننده مدار بود اما کلیدهای قطع کننده مدار بر اساس دسته بندی های مختلف به انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند.
در ادامه قطع کننده های مدار متفاوت مانند MCB و MCCB و ELCB و RCCB و تفاوت های بین آن ها بررسی می شود.
کنتاکتور سه پل 9 آمپر دورمن اسمیت مدل LPC MD9
فیوز مینیاتوری دورمن اسمیت چهار پل 50 آمپر مدل MT4PB50
کلید اتوماتیک کامپکت (قابل تنظیم) ساخت دورمن اسمیت LM4S3P250TA
کنتاکتور سه فاز 185 آمپر ساخت کمپانی دورمن اسمیت مدل LPC MD185
بی متال 1.6 تا 2.5 آمپر مدل LOR MD25/1.6-2.5 ساخت دورمن اسمیت
کنتاکتور سه فاز 630 آمپر ساخت کمپانی دورمن اسمیت مدل LPC MD630
MCB قطع کننده مدار مینیاتوری ( کلید مینیاتوری ) :
کلید مینیاتوری (MCB) یک تجهیز الکترومکانیکی است که مدار الکتریکی را از اضافه جریان محافظت می کند و هم چنین می تواند در خصوص محافظت در مقابل اتصال کوتاه و اضافه بار یا طراحی ناقص نیز موثر باشد. فیوز مینیاتوری گزینه بهتری در میان فیوزهاست زیرا پس از تشخیص اضافه بار و قطع شدن نیاز به جایگزینی ندارد. یک کلید مینیاتوری می تواند به سادگی بازتنظیم شود و این کلید حفاظت عملکردی بهتر و مفیدتر بدون هزینه عملیاتی بالا را ارائه می دهد. اصول عملکرد یک MCB ساده است.
کار کلید مینیاتوری توقف جریان مدار هنگام تشخیص خطا می باشد. در شرایط ساده این قطع کننده مدار یک سوئیچ است که به صورت روتین خاموش می شود وقتی یک حد بالاتر از جریان قابل قبول از آن عبور می کند. به طور عمومی این کلیدها طراحی شده اند برای محافظت در برابر جریان اضافه و گرمای اضافه. کلیدهای MCB در حال جایگزینی سریع با سوئیچ فیوزهای عادی در کاربردهای خانگی و صنعتی فشار ضعیف می باشد.
در سیستم سیم کشی یک کلید مینیاتوری ترکیبی از سه عملکرد حفاظت اتصال کوتاه و اضافه جریان و سوئیچینگ را انجام می دهد. در یک MCB محافظت از اضافه بار توسط نوار دو فلزی و حفاظت از اتصال کوتاه توسط سیم پیچ صورت می پذیرد. کلیدهای مینیاتوری در مدل های مختلف فیوز مینیاتوری تک پل و فیوز مینیاتوری دو پل و فیوز مینیاتوری سه پل و فیوز مینیاتوری چهار پل قابل دسترسی هستند. رنج عادی کلیدهای مینیاتوری در رنج جریانی 0.5 تا 63 آمپر و ظرفیت (قدرت قطع) اتصال کوتاه بین 3 تا 10 کیلوآمپر در سطح ولتاژی 230 یا 440 ولت می باشد.
ویژگی های یک MCB :
ویژگی های یک کلید مینیاتوری به شرح زیر می باشد :
• رنج جریان بالاتر از 100 آمپر نیست.
• به طور معمول ویژگی های تریپ قابل تنظیم نیستند.
• عملکرد به صورت حرارتی یا حرارتی مغناطیسی می باشد.
MCCB قطع کننده مدار کامپکت ( کلید اتوماتیک – کلید کامپکت ) :
یک کلید اتوماتیک جهت کنترل انرژی الکتریکی در توزیع n/k مورد استفاده قرار می گیرد و دارای حفاظت اضافه بار و اتصال کوتاه نیز می باشد. این قطع کننده مدار یک وسیله الکترومکانیکی می باشد که مدار را در مقابل جریان اضافه و اتصال کوتاه محافظت می کند. کلیدهای اتوماتیک حفاظت از مدار در مقابل اتصال کوتاه و اضافه بار را در رنج 63 تا 3000 آمپر فراهم می کند. وظایف اصلی یک کلید اتوماتیک باز کردن دستی مدار و نیز قطع اتوماتیک مدار در شرایط اضافه بار و اتصال کوتاه می باشد. کلید اتوماتیک یک گزینه برای فیوز می باشد زیرا نیازی به جایگزینی در شرایط خطا ندارد. بر خلاف فیوز این کلید اتوماتیک به سادگی می تواند مجددا بعد از یک خطا تنظیم شود و راحتی و ایمنی کاربر را افزایش دهد بدون هزینه بالا. به طور عمومی این مدارها یک بخش حرارتی برای مقابله با جریان بالا و یک بخش مغناطیسی برای مقابله با اتصال کوتاه دارند جهت عملکرد سریع تر.
ویژگی های MCCB :
ویژگی های یک MCCB به صورت کلی شامل موارد زیر می باشد :
• رنج جریان نامی تا 1000 آمپر
• امکان تنظیم جریان تریپ
• عملکرد حرارتی و حرارتی مغناطیسی
ELCB قطع کننده مدار نشتی زمین ( قطع کننده نشتی زمین ) :
کلید ELCB جهت حفاظت مدار از نشتی الکتریکی استفاده می شود و وقتی که شخصی یک شوک الکتریکی را دریافت می کند توان را در زمان 0.1 ثانیه برای محافظت ایمنی شخص و نیز اجتناب از ایجاد مشکل در مدار به دلیل اتصال کوتاه و اضافه بار ، قطع می کند. ELCB یک وسیله حفاظتی با امپدانس بالا می باشد که در سیستمهای الکتریکی برای اجتناب از شوک الکتریکی استفاده می شود. این وسیله ولتاژهای کوچک سرگردان را در بخش های فلزی دنده های الکتریکی بررسی می کند و در صورتی که ولتاژ نا ایمنی وجود داشت مدار را قطع می کند.
وجود نشتی در وسایل برقی که سبب ایجاد شوک الکتریکی می شود به دلیل آسیب هایی است که در عایق الکتریکی تعبیه شده در آنها رخ می دهد ، چنین آسیب هایی باید سریعا و به درستی شناسایی شوند در غیر این صورت سبب ایجاد شوک الکتریکی در صورت تماس با وسایل برقی می شوند. کلید ELCB کار شناسایی و قطع مدار را به خوبی انجام می دهد.
این قطع کننده مدار نوع ویژه ای از رله لچینگ می باشد دارای نوعی از ساختار ورودی است که از طریق کنتاکت های سوئیچینگ خود به سیستم برق متصل است و در شرایط نا ایمن منبع تغذیه را قطع می کند. به این صورت که این کلید محل نشتی جریان زمین را شناسایی می کند و با باز کردن سوئیچ اتصال مرتبط ، منبع تغذیه را خاموش می کند و این کلید منبع تغذیه رو خاموش نگه می دارد تا اینکه به صورت دستی ریست شود.
ویژگی های کلید ELCB :
ویژگی های اصلی کلیدELCB شامل موارد زیر می شود :
• این کلید متصل به فاز و سیم زمین و نول است.
• کار این قطع کننده مدار وابسته به جریان نشتی است.
به طور کلی دو نوع کلید ELCB وجود دارد:
• ELCB جریان
• ELCB ولتاژ
معمولا به ELCB هایی که بر اساس ولتاژ کار می کنند ELCB می گویند و ELCB هایی که بر اساس جریان کار می کنند به RCCB یا RCD معروف هستند.
ELCB ولتاژ :
روش کاری ELCB ولتاژ بسیار ساده می باشد. در این کلید ترمینالی از رله سیم پیچی شده متصل به بدنه ی فلزی وسیله ی برقی شده تا از دستگاه در برابر نشتی ولتاژ زمین محافظت کند و ترمینالی دیگر در تماس با زمین قرار می گیرد در این حالت اگر هرگونه خرابی در عایق وسیله ی برقی و یا تماس جریان الکتریکی و یا موجود زنده ای با سطح این وسیله برقی ، یک اختلاف ولتاژ میان ترمینال متصل به بدنه ی وسیله ی فلزی و ترمینال متصل به زمین به وجود می آید که این فرآیند موجب ایجاد جریان در رله می شود.
اگر این اختلاف ولتاژ ایجاد شده از یک حد مشخص بیشتر شود ، باعث ایجاد جریانی می شود که این جریان توانایی فعال کردن قطع کننده ی نشتی زمین را دارد و موجب غیر فعال شدن منبع تغذیه ی دستگاه را می شود. از ویژگی های این دسته از قطع کننده های نشتی زمین این است که این کلید ها فقط از یک وسیله ی برقی ، که به آن متصل هستند، محافظت می کنند و این کلیدها نمی توانند نشتی جریان را در سایر ادوات نصب شده در سیستم شناسایی کنند و از نشتی جریان در آن ها جلوگیری کنند.
RCCB کلید محافظ جان ( ELCB جریان) :
RCCB یک حسگر جریان اصلی است که یک مدار ولتاژ پایین را از خطا حفظ می کند. این کلید شامل یک سوئیچ است که برای قطع کردن مدار در هنگام وقوع خطا مورد استفاده قرار می گیرد. هدف از وجود RCCB محافظت کردن شخص از شوک الکتریکی است. آتش سوزی و مرگ در اثر برق گرفتگی به دلیل سیم پیچی اشتباه یا خطاهای زمین اتفاق می افتد. این کلید محافظ جان در شرایطی که شوک ناگهانی و یا خطا اتفاق می افتد در مدار مورد استفاده قرار می گیرد.
برای مثال در شرایطی که یک نفر با یک سیم دارای جریان تماس پیدا می کند. در این شرایط ، در صورت عدم وجود این قطع کننده مدار ، ممکن است یک خطای زمین رخ دهد و فرد در وضعیت خطرناک دریافت شوک قرار بگیرد. اما اگر در همین مدار از یک قطع کننده مدار استفاده شود در یک ثانیه مدار قطع و فرد از شوک الکتریکی محافظت می شود.RCCB ها خود دو نوع می باشند :
• RCCB تک فاز
• RCCB سه فاز
کلید محافظ جان به منظور استفاده مشترکین تک فاز ( خـانـگی ) بـه صورت دو پـل ( فـاز + نـول ) و مشترکین سه فـاز ( صنعتی ) به صورت چهار پل می باشد ، که می تواند همراه با نول و یا بدون نول ( در سیستم های سه سیمه ) باشد.
ویژگی های RCCB :
ویژگی های اصلی یک RCCB شامل موارد زیر می باشد:
• هر دو سیم فاز و نول از طریق RCCB متصل می شوند.
• هر گاه هر خطای زمینی اتفاق بیفتد این کلید مدار را تریپ می دهد.
• مقدار جریان تامین شده از طریق خط باید از طریق نول بازگردد.
• این کلیدها یک تجهیز بسیار موثر در برابر شوک هستند.
این خلاصه ای از تفاوت ها و ویژگی های کلیدهای MCB و MCCB و ELCB و RCCB می باشد. برای خرید هرکدام از این محصولات می توانید به لینک های زیر مراجعه بفرمائید
برای خرید تجهیزات تابلوئی می توانید به لینک های زیر مراجعه بفرمائید:
بی متال | کلید محافظ جان (RCCB) | کلید مینیاتوری |
کلید حرارتی (MPCB) | کلید اتوماتیک کامپکت (MCCB) | کنتاکتور |
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.