کنتاکتورها، اجزا و کاربردها

کنتاکتور برق چیست؟

کنتاکتور یک دستگاه کنترل الکترومکانیکی است که برای ایجاد یا قطع اتصال بین بار و منبع تغذیه استفاده می شود. استفاده از کنتاکتور مشابه رله است. اما دستگاهی که برای انتقال جریان بیشتر استفاده می شود به عنوان کنتاکتور و دستگاه مورد استفاده برای کاربردهای جریان کمتر به عنوان رله شناخته می‌شود.

یک کنتاکتور بر حسب کاربرد و بار، چندین کنتاکت دارد. به طور کلی، این کنتاکت‌ها معمولاً نرمالی اپن (NO) هستند. و از این رو با قطع شدن سیم پیچ کنتاکتور، بار قطع می شود. اما کنتاکتور می تواند برای هر دو کاربرد نرمالی اپن و نرمالی کلوز طراحی شود. رایج ترین کاربرد کنتاکتور در استارتر است که برای روشن و خاموش کردن تجهیزاتی مانند موتور، ترانسفورماتور و غیره استفاده می شود.

کنتاکتور یک کلید کنترل شده الکتریکی است که برای سوئیچ کردن مدار قدرت استفاده می شود، شبیه به یک رله به جز با درجه جریان بالاتر. یک کنتاکتور توسط مداری کنترل می شود که سطح توان بسیار کمتری نسبت به مدار سوئیچ دارد. کنتاکتورها اغلب برای موتور 150 اسب بخار استفاده می شوند.

کنتاکتور مغناطیسی:

کنتاکتور مغناطیسی وسیله یا کلیدی است که به صورت مغناطیسی عمل می‌کند و در صورت نیاز مدار الکتریکی را می بندد یا باز می کند. جزئیات بیشتر به شرح زیر است:

یک کنتاکتور دارای سه قسمت اصلی است.

سیم پیچ یا الکترومغناطیس

محفظه یا قاب

اتصالات(کنتاکت ها)

سیم پیچ یا الکترومغناطیس

سیم پیچ روی هسته الکترومغناطیسی پیچیده می شود و مانند یک آهنربا الکترومغناطیسی رفتار می کند. به طور کلی دارای دو قسمت است که یکی قسمت ثابت و قسمت دوم متحرک است. یک فنر بین هر دو قسمت متصل است. از این رو، یک ترتیب بازگشت فنری وجود دارد. یک میله به قسمت متحرک متصل است. این میله به آرمیچر نیز معروف است. هنگامی که نیروی سیم پیچ بیشتر از نیروی فنر باشد، هر دو کنتاکت به هم متصل می شوند و زمانی که نیروی فنر بیشتر از نیروی سیم پیچ باشد، هر دو کنتاکت  از یکدیگر جدا می شوند.

مقدار بسیار کمی جریان از طریق فنر از منبع تغذیه یا مدار کنترل خارجی برای تحریک هسته آهنربای الکتریکی عبور می کند. برای کاربردهای AC، هسته الکترومغناطیسی از آهن نرم چند لایه تشکیل شده است تا جریان گردابی را کاهش دهد. برای کاربردهای DC، جریان گردابی وجود ندارد، هسته از فولاد جامد تشکیل شده است.

محفظه یا قاب

محفظه برای محافظت از قسمت های داخلی کنتاکتور استفاده می شود. از پلاستیک، نایلون 6، سرامیک یا باکلیت ساخته شده است. این یک پوسته برای آهنربای الکتریکی و کنتاکت ها فراهم می کند. این محفظه برای عایق بندی کنتاکت ها و محافظت در برابر گرد و غبار، روغن، آب و هوا و سایر خطرات انفجار استفاده می شود. هنگام روشن شدن از تماس مستقیم با آن جلوگیری می کند.

این تنها جزئی است که کل جریان بار از آن جاری می شود. از این رو، جزء بسیار مهم کنتاکتور است. کنتاکت ها به عنوان کنتاکت برق، کنتاکت کمکی و کنتاکت فنری طبقه بندی می شوند. دو نوع کنتاکت برق وجود دارد. کنتاکت ثابت و کنتاکت متحرک.

مواد مورد استفاده برای کنتاکت‌ها دارای مقاومت قوس پایدار و مقاومت جوشکاری بالا است. این مواد باید در برابر تنش مکانیکی، فرسایش و قوس مقاومت کنند. مقاومت این ماده تا حد امکان کم است زیرا جریان بار کامل از کنتاکت ها عبور می کند. برای کاربرد جریان کم، این کنتاکت ها از اکسید کادمیوم نقره و نیکل نقره و برای کاربرد جریان بالا و جریان DC از اکسید قلع نقره ساخته شده است.

آرمیچر آهنربای الکتریکی با کنتاکت متحرک متصل است. از این رو، کنتاکت متحرک با عمل یک آهنربای الکتریکی حرکت می‌کند و با کنتاکت ثابت وصل/قطع می شود.

اجزای کنتاکتور

اجزای مختلف کنتاکتور در شکل مشخص شده است:

استاندارد کنتاکتور ها:

کنتاکتور ها تحت استانداردهای مختلفی در کشورهای مختلف تولید می شوند و نوع این استاندارد در مشخصات پلاک کنتاکتور درج شده است. بعضی از این استانداردها عبارتند از:

استاندارد VDE_DIN آلمان: استاندارد DIN آلمان یا (Deutsches Institut für Normung) جزو استانداردهای سخت گیرانه در دنیا می‌باشد که اکثر تولید کنندگان بزرگ دنیا از این استاندارد برای تولید محصولات خود استفاده می‌نمایند.

استاندارد UTE_NF فرانسه: استاندارد UTE_NF فرانسه، بیانگر این است که قطعات و محصولات در زمان نگهداری در محلی مطمئن و امن نگهداری شده اند.

استاندارد B.S انگلیس: استاندارد B.S انگلیس، مجموعه ای از استاندارد کیفیت کالاها است.

استاندارد G.S.B کانادا: استاندارد G.S.B کانادا، نشان دهنده و تعیین کنندۀ سطح بالای کارایی و خدمات مشتریان است.

استاندارد CSA کانادا:CSA  انجمن استاندارد کانادا است که در سال ۱۹۱۹ تاسیس شد، اولین استاندارد صنعت کانادا برای توسعه موسسات غیر انتفاعی بود . یکی از دامنه های کاربرد این استاندارد، انواع مختلف محصولات الکتریکی و الکترونیکی صنعتی و تجاری و مدنی است.

تفاوت کنتاکتور و رله چیست؟

• کنتاکتور برای کاربردهای سوئیچینگ ولتاژ بالا و رله برای کاربردهای سوئیچینگ ولتاژ پایین استفاده می شود.
• معمولاً اگر جریان بار بیشتر از 15 آمپر باشد از کنتاکتورها و اگر جریان بار کمتر از 15 آمپر باشد از رله استفاده می شود.
• اندازه کنتاکتور در مقایسه با اندازه رله بزرگ است.
• تعمیر و نگهداری کنتاکتور آسان است در حالی که در اکثر شرایط رله نمی تواند تعمیر شود.
• در بیشتر موارد، کنتاکتورها در کنتاکت های معمولی باز و رله ها به صورت کنتاکت های معمولی بسته متصل می شوند.
• زمان کلیدزنی کنتاکتور نسبت به رله کند است.

کاربرد کنتاکتورها:

کنتاکتور در موارد زیر استفاده می شود.

• رایج ترین کاربرد کنتاکتور در استارتر موتور است. با حفاظت اضافه بار و اتصال کوتاه برای موتور صنعتی استفاده می شود.
• کنتاکتورها برای اتوماسیون چراغ ها برای کاربردهای روشنایی صنعتی، تجاری و مسکونی استفاده می شوند. برای این نوع کاربرد از رله نوع لچ استفاده می شود. در این نوع رله از دو سیم پیچ استفاده می شود. یکی برای کنتاکت باز و دوم برای کنتاکت بسته.
• کنتاکتورهای تک قطبی برای کار با بار 12VDC در خودرو استفاده می شود.
• کنتاکتورهای دو قطبی (3 سیم، 1 فاز) برای کار با بار 240VAC مانند کولر گازی استفاده می شود.

اینستروسنتر ارائه دهنده ی کنتاکتورهای برند دورمن اسمیت در رنج جریان های مختلف و متنوع می باشد جهت مشاهده و خرید کنتاکتورهای دورمن اسمیت می توانید به لینک زیر مراجعه فرمایید :

https://instrucenter.com/product-category/panel-equipment/contactor/