روتامتر
مانیتورینگ جریان سیالات، مایعات و گازها
فرآیند کنترل و مدیریت خودکار جریان عبور سیالاتی چون آب، گاز طبیعی، نفت، بخار، روغن، هیدروکربنها، مواد شیمیایی و یا فاضلاب به کمک سیستمهای نرم افزاری مبتنی بر فیلدباس یا ارتباط دوطرفه و تجهیزات سختافزاری نظیر فلومترها از جمله اقداماتی است که به صورت روزانه در صنایع مختلف انجام میشود. همچنین در طراحی سازههای هیدرولیکی نظیر سدهای ذخیرهای و انحرافی، کانالهای آبیاری و زهکشی ، مهندسی رودخانه ها و… آگاهی از عدد دقیق جریان، متغیر حیاتی در محاسبات طراحی است.
دِبی یا میزان آبدهی کمیتی برای اندازهگیری حجم یک ماده سیال عبوری (فلو – Flow) از یک مقطع مشخص در مدت زمانی مشخص است که براساس واحد متر مکعب بر ثانیه نمایش داده میشود. در بسیاری از صنایع اطلاع از میزان و حجم جریان عبوری به دلیل ملاحظات خرید و فروش مواد و کالاها دارای اهمیت است. روتامتر رایجترین دبی سنج یا فلومترهای موجود در بازار است که کار اندازهگیری سرعت و حجم جریان ماده عبوری را انجام میدهد. این ابزار مشخص میکند که چه حجمی از سیال و با چه سرعتی وارد تاسیسات و بخشهای مختلف یک پروژه میشود.
روتامتر چیست؟
روتامتر دستگاهی از خانواده فلومترها است. فلومتر سنسوری است که میزان جرم یا حجم یک ماده در حال حرکت را اندازهگیری میکند. جریانسنج، لیترشمار و سنسور سرعت سیال از دیگر نامهای این دستگاه است. روتامتر از یک مجرای مخروطی تشکیل شده که درون آن یک شناور موجود میباشد.
در اثر عبور جریان سیال از پایین به بالای روتامتر، نیروی مقاومی به این شناور وارد و آن را به طرف بالا حرکت میدهد. با بالارفتن شناور، سطح مقطع روتامتر افزایش یافته و لذا سطح جریان میان شناور و مجرای مخروطی افزایش مییابد. شناور تا جایی بالا میرود که نیروی مقاوم سیال و وزن سیال یکدیگر را خنثی نموده و سیستم به حالت تعادل برسد. در این صورت مکان شناور که به صورت مستقیم از روی روتامتر خوانده می شود، معرف دبی جریان خواهد بود.
به دلیل تاثیر پارامترهای خارجی چون دما، فشار، رطوبت، ویسکوزیته، ، لرزش، عدم تراز نصب، کثیفی، آسیب شناور، ضربان و ناپایداری که منجر به خطای اضافی در اندازهگیری میشوند، روتامترها پیش از استفاده نیاز به کالیبراسیون دارند.
موارد کاربرد روتامتر
به دلیل شرایط متغیر محیطی، روتامترها از بدنههای شیشهای، فلزی و پلاستیکی ساخته میشوند و بنا به نیاز در صنایع مختلفی با هدف اندازهگیری جریان سیال در فرآیندهای کنترلی و پردازشی مورد استفاده قرار میگیرند :
صنایع شیمیایی، نفت و پتروشیمی
تحقیقات علمی و آزمایشات پزشکی
الیاف شیمیایی، کود و رنگها
پروژههای محیط زیستی
کنترل سیلاب، آبخیزداری
پروژههای راهسازی، پلسازی و جادهسازی
نکات مهم در زمان انتخاب و خرید روتامتر
* مختصات فیزیکی مسیر جریان عبور ماده (قطر، جنس، طول و عرض و…)
* حداقل و حداکثر جریان سیال
* حداقل و حداکثر دما
* وجود یا عدم وجود فشار برگشتی
*تجهیزات مکمل ثبت و ذخیره سازی دادهها
