دورسنج - تاکومتر
دورسنج‌ها، چرخش‌های پول‌ساز یا چرخش‌های ویران‌گر
ماشین‌ها و دستگاه‌های دوار (Rotating Machines) از جمله سیستم‌های مکانیکی زیرساختی و حساسی هستند که در صنایع شیمیایی، غذایی، معدنی، داروسازی، بازیافت مواد، هسته‌ای، نظامی و خودروسازی دارای کاربردهای فراوانی هستند. به دلیل فرآیندهای پیچیده، سنگین، زمان بر و هزینه ساز این دستگاه‌ها، با توجه به تحریم‌های اقتصادی و محدودیت‌های تامین قطعات، کنترل نمودن ارتعاشات، پایدارسازی اتصالات و تعمیرات و نگهداری قطعات پرمصرف مکانیکی برقی این دستگاه‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
سرعت دورانی یا Rotational Speed که از آن با نام سرعت چرخش یاد می‌شود، کمیتی است که تعداد دوران یک جسم در واحد دور بر دقیقه (RPM) را محاسبه می‌کند. این واحد بیان کننده تعداد چرخش‌های کاملی است که یک قطعه در مدت یک دقیقه به دور یک محور ثابت انجام می‌دهد. هر دستگاه یا ماشین دوار از یک محرک و انتقال‌دهنده قدرت تشکیل شده که موجب به جریان انداختن مواد (جامد، مایع، گاز) و قطعات مکانیکی می‌شود. این به معنای آن است که توقف آنها معادل متوقف و مسدود شدن جریان پول و سودآوری یک سازمان خواهد بود.
ماشین آلات دوار به چهار گروه اصلی تقسیم می‌شوند :
1- محرک (توربین‌های بخارگاز ، موتورهای برقی، موتورهای احتراق داخلی و.. )
2- متحرک (پمپ ، کمپرسور، اکسترودر، فن و میکس و..)
3- انتقال‌دهنده‌های قدرت (دنده ، کلاچ، کوپلینگ و…)
4- واحدهای جانبی و حفاظتی (سیستم‌های روغن ، روان‌سازی، خنک‌کاری و…)
دورسنج یا تاکومتر چیست؟
دورسنج دستگاهی است که سرعت دوران و خطی یک قطعه متحرک در حال چرخش را بر مبنای واحد دور بر دقیقه (RPM) اندازه‌گیری و توسط یک عقربه آنالوگ و یا بر روی صفحه نمایش دیجیتالی نمایش می‌دهد. دورسنج‌ها به صورت آنالوگ و دیجیتال ساخته می‌شوند و به تناسب روش اندازه‌گیری به مدل‌های تماسی و غیرتماسی تقسیم می‌شوند. دورسنج های تماسی دارای یک محور متصل به میکروکنترلر بوده که با اتصال به قطعه در حال چرخش، دورسنج تعداد چرخش‌ها را شمارش می‌کند. دورسنج‌های غیرتماسی خود به دو گروه نوری و لیزری تقسیم می‌شوند. تاکومتر نوری از طریق تاباندن نور بر روی برچسب منعکس‌کننده که بر روی قطعه چسبانده می‌شود کار شمارش را انجام می‌دهد. همین روش زمانی که توسط نور مادون قرمز صورت گیرد، دورسنج لیزری نامیده می‌شود که رایج‌ترین و پرکاربردترین نوع دورسنج‌ها در صنایع هستند. دورسنج های غیرتماسی به دلیل عدم دخالت انسان در عمل اندازه‌گیری دارای میزان خطر نزدیک به صفر است.
موارد کاربرد دورسنج
فن‌های متحرک و ثابت، موتورها، پمپ‌های آب
پروانه‌ها و توربین‌های بادی و آبی
نگهداری آسانسورها و بالابرها
صنایع خودروسازی، هواپیما، نساجی و…
کارخانه‌های تولید لوازم خانگی
نکات مهم در زمان انتخاب و خرید دورسنج
* محدوده، سرعت و دقت اندازه‌گیری
* روش اندازه‌گیری (تماسی، غیرتماسی)
* پرتابل‌بودن یا قابلیت نصب دورسنج
* قابلیت اتصال به کامپیوتر ، داشتن حافظه داخلی و یا جانبی
* سنسورها یا پراب‌های متصل شونده
برندها و شرکت‌های سازنده
بنتک – کشور سازنده چین
بنتک Benetech ، مستقر در شهر صنعتی شنژن چین، تولیدکننده دستگاه‌های اندازه‌گیری صنعتی دیجیتال در زمینه آزمایشات فیزیکی و بازرسی و شرایط محیطی است.
وینتکت – کشور سازنده چین
با نام تجاری wintact در شهر صنعتی شنزن چین واقع است و تولیدکننده دستگاه‌های دیجیتالی اندازه‌گیری صنعتی در حوزه تست و بازرسی فیزیکی و شرایط محیطی است.
