دماسنج عقربه ای یا گیج دما چیست؟

1-دما سنج های بی متال :

اساس کار این دماسنج بر کاهش یا افزایش طول یک فلز در اثر تغییرات دما می باشد.

به عنوان عنصر سنجش دما ، در این دماسنج بی متال که از فنر کویل ساخته شده از دو نوع فلز مختلف استفاده می شود که به یکدیگر جوش داده شده یا چسبانده می شوند. این فلزات می توانند شامل مس ، فولاد یا برنج باشند که به صورت طولی به یکدیگر متصل می شوند و گرما به آن ها منتقل می شود. با توجه به یکسان نبودن ضریب های گرمایی دو فلز در صورت گرم و سرد شدن نوار خم می گردد.

هر زمان که نوار جوش داده شده گرم شود ، دو فلز بر اساس نرخ انبساط حرارتی آنها تغییر می کند. .برای افزایش حساسیت می توان طول فلزها را افزایش داد یا به صورت فنری مونتاژ کرد. بی متال با ضریب پایین آمدن حرارتی مجبور به خم شدن یا پیچ خوردگی به سمت می شوند. حرکت نوار برای منحرف کردن یک اشاره گر بر روی مقیاس کالیبره شده استفاده می شود و سپس دما را برای کاربر نشان می دهد. با توجه به ساختار تمام مکانیکی آنها، تنها دمای فعلی محیط را نمایش می دهند.

طبق ویژگی نمایش داده شده در عکس فوق، در گیج دما، دو فلز با ضریب انبساط طولی متفاوت به هم متصل شده و به شکل یک کویل در می آیند. یکسر کویل ثابت و سر دیگر آن آزاد است. در صورت تغییر دما، انتهای آزاد کویل که به عقربه متصل است می چرخد و مقدار دما توسط عقربه نشان داده می شود.

2-دما سنج های پر شده:

هنگام انتخاب دما سنج های پر شده ، مواردی وجود دارد که باید در نظر بگیرید از جمله:

• مواد در لوله – گاز یا مایع
• مواد لوله – شیشه یا فلز
• سطح مایع یا گاز درون لوله

جدول مقایسه ای برای پر کردن مایعات مختلف دماسنج های پر شده.

2-1-دماسنج پر شده از جیوه با نشاندهی سیستم فشار

این نوع دماسنج با استفاده از تغییر فشار جیوه ناشی از تغییر دما کار می‏کند، یعنی تغییر دمای حسگر گرمایی سبب تغییر فشار جیوه پر شده می‏گردد و بدینوسیله دما توسط یک فشار سنج عقربه ای که بر اساس دما کالیبره شده است نمایش داده می شود.

2-2-دماسنج پر شده از مایع با نشاندهی سیستم فشار

این نوع دماسنج با استفاده از تغییر فشار مایع ناشی از تغییر دما کار می‏کند، یعنی تغییر دمای حسگر گرمایی سبب تغییر فشار مایع پر شده می‏گردد و بدینوسیله دما نشان داده می‏شود. مایع پر شده می‏تواند الکل‏،نفت و غیره باشد.

2-3-دماسنج با نشاندهی سیستم فشار بخار

این نوع دماسنج حاوی مایع فرار در داخل حسگر گرمایی بوده و تغییر دمای حسگر گرمایی سبب تغییر فشار بخار اشباع شده مایع پر شده می‏گردد و بدینوسیله دما نشان داده می‏شود.

2-4-دماسنج با نشاندهی سیستم فشار گاز

در این نوع دماسنج تغییر دمای حسگر گرمایی سبب تغییر فشار گاز پر شده می‏گردد و بدینوسیله دما نشان داده می‏شود. گاز پر شده باید گازی بی ‏اثر نظیر نیتروژن یا هلیوم باشد.

مهمترین کاربرد ترمومترهای پرشده، برای مواقعی است که پراب دما بیش از 1 متر با نمایشگر عقربه ای فاصله داشته باشد. به این مدل ها کاپیلاری دار یا دنباله دار می گویند که دنباله بین 1 تا 5 متر می تواند باشد.(شکل فوق- مدل وسط)

پارامترهای مهم در انتخاب یک گیج دما عقربه ای :

• قطر صفحه نمایش مثال : 6 سانت یا 10 یا 16
• رنج دمایی مثال : 0-100 درجه (ماکزیمم 500 درجه سانتیگراد)
• مکان اتصال دنباله : از زیر، سر تلسکوپی و از پشت (شکل زیر به ترتیب از چب به راست)
• جنس بدنه و غلاف
• پراب 5 یا 10 سانت یا 20 سانت یا کاپیلاری دار (متراژ دنباله)